Chú thích và tham khảo Nguyễn_Trãi

Ghi chú

  1. ↑ Ngày tháng trong bài này đều lấy theo lịch Gregory đón trước
  2. 1 2 Lịch triều hiến chương loại chí, tập 1, Soạn giả Phan Huy Chú, Dịch giả Viện sử học; Nhà xuất bản giáo dục, 2005, Nguyễn Trãi, tr 274
  3. ↑ “Danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi”. 
  4. ↑ “Nguyễn Trãi - Nhà quân sư đại tài, Danh nhân văn hóa thế giới”. 
  5. 1 2 Lịch triều hiến chương loại chí, tập 1, Soạn giả Phan Huy Chú, Dịch giả Viện sử học; Nhà xuất bản giáo dục, 2005, Nguyễn Trãi, tr 274, 275
  6. ↑ Theo SGK ngữ văn 10, tập hai, Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam
  7. 1 2 Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản Thời đại, 2013, tr 411
  8. ↑ Trần Huy Liệu 1966, tr. 19. Nguyễn Lương Bích 1973, tr. 39 thì ghi rằng chỉ có bốn người con là Nguyễn Trãi, Nguyễn Báo, Nguyễn Hùng và Nguyễn Ly.
  9. ↑ Trần Huy Liệu 1966, tr. 49
  10. 1 2 Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản khoa học xã hội, 1998, tập 1,2,3
  11. ↑ Nguyễn Hữu Sơn 2007, tr. 49
  12. ↑ Trần Huy Liệu 1966, tr. 20
  13. ↑ Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản Thời đại, 2013, tr 434
  14. ↑ Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản Thời đại, 2013, tr 452
  15. ↑ Lịch triều hiến chương loại chí, tập 1, Nhà xuất bản giáo dục, 2005. tr 274
  16. ↑ Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản khoa học xã hội, tập 2, 1998, tr 222
  17. ↑ Nguyễn Lương Bích 1973, tr. 58
  18. 1 2 Nguyễn Lương Bích 1967, tr. 23-38
  19. ↑ Trần Huy Liệu 1966, tr. 21
  20. ↑ Nguyễn Lương Bích 1973, tr. 62-63
  21. ↑ Nguyễn Lương Bích 1973, tr. 79-80
  22. ↑ Suy ngẫm về 20 năm, một chớp mắt của lịch sử đầu thế kỷ XV, Nguyễn Diên Niên, Nhà xuất bản tri thức, 2013, tr 112, 113, 114, 115, 116, 117
  23. ↑ Lê Quý Đôn 1978, tr. 33
  24. ↑ Hoàng Xuân Hãn 1966, tr. 3-23. Đặng Nghiêm Vạn 1967, tr. 42-49. Phan Huy Lê trong sách Khởi nghĩa Lam Sơn (Nhà xuất bản Khoa học xã hội, 1988) cũng ghi tên Nguyễn Trãi vào danh sách người dự hội thề Lũng Nhai.
  25. ↑ Trần Huy Liệu 1960, tr. 22
  26. ↑ Nhị Khê Nguyễn tộc thế phả, thế phả của họ Nguyễn Nhị Khê
  27. ↑ Suy ngẫm về 20 năm, một chớp mắt của lịch sử đầu thế kỷ XV, Nguyễn Diên Niên, Nhà xuất bản tri thức, 2013, tr 107
  28. ↑ Suy ngẫm về 20 năm, một chớp mắt đầu thế kỉ 15, Nhà xuất bản tri thức, 2013, tr 117
  29. ↑ Lê Quý Đôn, Toàn Việt thi lục, tiểu chú về Nguyễn Trãi
  30. ↑ Nguyễn Hữu Sơn 2007
  31. ↑ “Đinh tộc ngọc phả (phần bốn)”. Đinh Xuân Vinh. Truy cập ngày 11 tháng 3 năm 2018. 
  32. ↑ Nhị Khê Nguyễn tộc thế phả chép là Lê Lợi vi vương, Nguyễn Trãi vi thần. Gia phả của nhà Lưu Nhân Chú ghi rằng chính cha Lưu Nhân Chú là Lưu Trung, anh rể Lưu Nhân Chú là Phạm Cuống và Lưu Nhân Chú mới là người nghĩ và thi hành kế này
  33. ↑ name=nt3>Trần Huy Liệu 1966, tr. 110
  34. ↑ Trần Huy Liệu 1966, tr. 114
  35. ↑ Ngô Sĩ Liên 1968, tr. 30 và Lê Quý Đôn 2007, tr. 66
  36. ↑ Đại Việt thông sử, quyển 1, Đế kỷ đệ nhất
  37. ↑ Lê Quý Đôn 2007, tr. 64
  38. ↑ Nguyễn Hữu Sơn 2007, tr. 50, dẫn lại từ Ức Trai thi tập tự của Trần Khắc Kiệm
  39. ↑ Nguyễn Trãi 1976, tr. 64
  40. ↑ Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản khoa học xã hội Hà Nội, 1993, bản điển tử, trang 351
  41. 1 2 Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản khoa học xã hội Hà Nội, 1993, bản điển tử, trang 351, 352
  42. ↑ Ngô Sĩ Liên 1968, tr. 47-48
  43. ↑ Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản khoa học xã hội Hà Nội, 1993, bản điển tử, trang 351, 352, 353, 354
  44. ↑ Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản khoa học xã hội Hà Nội, 1993, bản điển tử, trang 361, 362, 366
  45. ↑ Đại Việt sử ký toàn thư, bản kỷ, quyển 10
  46. ↑ Lê Quý Đôn 2007, tr. 89
  47. ↑ Ngô Sĩ Liên 1968, tr. 78
  48. ↑ Ngô Sĩ Liên 1968, tr. 81
  49. ↑ Ngô Sĩ Liên 1968, tr. 104 ghi rằng vua không chấp nhận đề nghị này của các quan đại thần. Tuy vậy, trong Ức Trai di tập tự của Trần Khắc Kiệm ghi chức quan của Nguyễn Trãi có chép là ông hầu giảng toà Kinh Diên và cầm đầu Ngũ kinh Bác sĩ
  50. ↑ Nguyễn Trãi 1976, tr. 211. Trần Văn Giáp trong Ức Trai quân trung từ mệnh tập bổ biên, Tài liệu đánh máy, Thư viện Quốc gia Việt Nam cho rằng sách Dư địa chí nằm trong một bộ sách có nhan đề Quốc thư bảo huấn và phỏng đoán rằng đây có thể là một bộ sử lớn, bách khoa thư hoặc tùng thư
  51. ↑ Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản khoa học xã hội, 1993, bản điện tử, trang 378
  52. ↑ Đại Việt sử ký toàn thư, Nhà xuất bản khoa học xã hội, 1993, bản điện tử, trang 384
  53. ↑ Lịch triều hiến chương loại chí, Tập 1, Nhà xuất bản giáo dục, 2006, Phan Huy Chú, Nhân vật chí, trang 276 Nhà xuất bản giáo dục 2006
  54. ↑ Đại Việt thông sử, Nhà xuất bản văn hóa thông tin, 1976,trang 243
  55. 1 2 3 Đại Việt sử ký toàn thư, Bản kỷ quyển 11
  56. ↑ Trần Huy Liệu 1966, tr. 29
  57. ↑ Đinh Khắc Thuận (2002), Chức quan của Nguyễn Trãi và vị thế của ông trong triều đình Nhà Lê, Tạp chí Hán Nôm số 4 năm 2002: Viện nghiên cứu Hán Nôm, truy cập ngày 13 tháng 6 năm 2020 
  58. ↑ Nguyễn Trãi 1976, tr. 204. Chức Đề cử Tư Phúc tự (trông coi chùa Côn Sơn) có lẽ được Lê Thái Tông ban cho Nguyễn Trãi vào khoảng mười năm thanh chức, tức khoảng năm 1430 đến những năm 1440
  59. ↑ Nguyễn Hữu Sơn 2007, tr. 50, dẫn lại từ Trần Khắc Kiệm, Ức Trai di tập tự. Trần Huy Liệu 1966, tr. 29 thì ghi hai đạo là Đông đạo và Bắc đạo
  60. ↑ Ngô Sĩ Liên 1968, tr. 131
  61. ↑ Nguyễn Trãi 1976, tr. 246
  62. ↑ Nguyễn Hữu Sơn 2007, tr. 45
  63. ↑ Lê Quý Đôn 2007, tr. 128
  64. ↑ Ngô Sĩ Liên 1968, tr. 189
  65. ↑ Lê Quý Đôn 2007, tr. 309
  66. ↑ “Về tư tưởng triết học của Nguyễn Trãi”. Doãn Chính. 
  67. ↑ Trần Huy Liệu 1966, tr. 74
  68. ↑ Nguyễn Hữu Sơn 2007, tr. 78
  69. ↑ Lương Minh Cừ - Nguyễn Thị Hương. “Về tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi”. Tạp chí Triết học, số 11 (198), tháng 11 - 2007. 
  70. ↑ Trần Huy Liệu 1966, tr. 144
  71. ↑ Trần Huy Liệu 1966, tr. 56
  72. ↑ Nguyễn Hữu Sơn 2007, tr. 164-173
  73. ↑ Trần Quốc Vượng. “Nguyễn Trãi trong bối cảnh văn hóa Việt Nam”. Nhà xuất bản. Văn học, Hà Nội, 2003, tr.727-742. 
  74. ↑ Đại Việt thông sử, tác giả Lê Quý Đôn, dịch giả Ngô Thế Long, Nhà xuất bản văn hóa thông tin, 1976, trang 136
  75. ↑ Nguyễn Trãi 1976, tr. 99
  76. ↑ Nhiều tác giả 1963, tr. 385
  77. ↑ Trần Văn Giáp trong Ức Trai quân trung từ mệnh tập bổ biên, Tài liệu đánh máy, Thư viện Quốc gia Việt Nam phê phán người đem Lam Sơn thực lục gán ghép cho Nguyễn Trãi là thiếu thận trọng
  78. ↑ https://www.thivien.net/Nguy%E1%BB%85n-Tr%C3%A3i/%C4%90%E1%BB%81-Ho%C3%A0ng-ng%E1%BB%B1-s%E1%BB%AD-Mai-Tuy%E1%BA%BFt-hi%C3%AAn/poem-r3v3I-7794NXgw78nlmNWA
  79. ↑ Trần Huy Liệu 1966, tr. 159
  80. ↑ Nhiều tác giả 2007, tr. 17
  81. ↑ Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Chính biên quyển 20
  82. ↑ Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Chính biên quyển 17
  83. ↑ Lịch triều hiến chương loại chí, Tập 1, Nhà xuất bản giáo dục, 2006, trang 277
  84. ↑ Hà Nhiệm Đại, Khiếu vịnh tập, dẫn trong Quốc âm thi tập, bản phiên âm của Nhà xuất bản Văn Sử Địa, 1956, trang 16
  85. ↑ Dương Bá Cung, Bình luận chư thuyết trong Ức Trai di tập, quyển 5
  86. ↑ Dương Bá Cung, Tiên sinh sự trạng khảo trong Ức Trai di tập, quyển 5
  87. ↑ Lê Quý Đôn, Kiến văn tiểu lục, Nhà xuất bản Văn hóa thông tin, 2007, tr 308-309. Ý Lê Quý Đôn nói theo lời của Lão Tử, cho rằng Nguyễn Trãi có tài nhưng không biết thời thế không thuận lợi thì nên rút lui nên mới gặp họa
  88. ↑ Nguyễn Năng Tĩnh, Tựa Ức Trai di tập của Dương Bá Cung
  89. ↑ Phạm Văn Đồng, Nguyễn Trãi, người anh hùng của dân tộc, báo Nhân dân số 3099, ngày 19 tháng 9 năm 1962
  90. ↑ Cái nhìn mới về Việt Nam BBC phỏng vấn giáo sư Keith Weller Taylor, giảng dạy môn lịch sử Việt Nam tại đại học Cornell, Hoa Kỳ xoay quanh một số quan điểm mới của giới nghiên cứu nước ngoài nhìn về Việt Nam
  91. ↑ Suy ngẫm về 20- một chớp mắt của lịch sử đầu thế kỷ XV, Nguyễn Diên Niên, Nhà xuất bản tri thức, 2013, tr 139
  92. ↑ Nguyễn Lương Bích, trang 603
  93. ↑ Bùi Duy Tân, sách đã dẫn, tr 72
  94. ↑ Bùi Duy Tân, sách đã dẫn, tr 79
  95. ↑ Bùi Duy Tân, sách đã dẫn, tr 73, 76
  96. ↑ Bùi Duy Tân, sách đã dẫn, tr 94
  97. ↑ Bùi Duy Tân, sách đã dẫn, tr 95
  98. ↑ Lê Khôi ở đây là Khai quốc công thần Lê Khôi, người gọi vua Lê Thái Tổ bằng chú ruột
  99. ↑ Bùi Duy Tân, sách đã dẫn, tr 96
  100. ↑ Bùi Duy Tân, sách đã dẫn, tr 96-97
  101. ↑ Trần Huy Liệu 1966, tr. 5
  102. ↑ “Nguyễn Trãi (1380 - 1442)”. 
  103. ↑ “Kỷ niệm 600 năm năm sinh Nguyễn TrãiBạn (1380 - 1980)”. Công ty Tem Việt Nam. 

Thư mục

  • Nhiều tác giả (2006), Lam Sơn thực lục, Bản dịch, Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học xã hội 
  • Nhiều tác giả (1963), Mấy vấn đề về sự nghiệp và thơ văn Nguyễn Trãi: Nhân kỷ niệm 520 năm ngày Nguyễn Trãi mất, Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học 
  • Hoàng Xuân Hãn (1966), Những lời thề của Lê Lợi, Sài Gòn: Tập san Sử - Địa số 1 - 2 
  • Nguyễn Lương Bích (1967), Nguyễn Trãi tham gia khởi nghĩa Lam Sơn từ bao giờ ?, Hà Nội: Tạp chí Nghiên cứu lịch sử số 98 
  • Đặng Nghiêm Vạn (1967), Tìm thấy gia phả dòng họ Lưu Nhân Chú, Hà Nội: Tạp chí Nghiên cứu lịch sử số 105 
  • Trần Văn Giáp (1970), Ức Trai Quân trung từ mệnh tập bổ biên, Hà Nội: Tài liệu đánh máy 
  • Nguyễn Lương Bích (1973), Nguyễn Trãi đánh giặc cứu nước, Hà Nội: Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân 
  • Nguyễn Trãi (1976), Nguyễn Trãi toàn tập, Hồ Chí Minh: Nhà xuất bản Khoa học xã hội 
  • Phan Huy Lê (1988), Khởi nghĩa Lam Sơn, Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học xã hội 
  • Nguyễn Hữu Sơn (2007), Nguyễn Trãi - Về tác gia và tác phẩm, Hà Nội: Nhà xuất bản Giáo dục 
  • Nhiều tác giả (2007), Bài tập Ngữ văn 10 tập hai (nâng cao), Hà Nội: Nhà xuất bản Giáo dục 
  • Bùi Duy Tân (1999), Khảo và luận về một số tác gia-tác phẩm văn học trung đại Việt Nam, tập 1, Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học giáo dục 
  1. ↑ Về việc này, có nhiều ý kiến trái chiều cho rằng hình phạt đối với Nguyễn Trãi là hợp lí[cần dẫn nguồn]